Skip to content
Original text

第七节 方位词组

一,方位词组的定义

  • 表示处所
  • 表示时间
  • 表示数量

二,方位词组的语法特点

(一)วลีคำบอกทิศทางนับว่าเป็นวลีขยายความประเภทหนึ่ง ลำดับคำจะตายตัว

ส่วนหน้าจะขยายคำบอกทิศทางที่อยู่ส่วนหลัง

(二)ส่วนหน้าของวลีบอกทิศทางอาจจะเป็นคำนาม คำสรรพนาม คำบอกเวลา คำกริยา หรือวลีก็ได้ ส่วนหลังจะเป็นคำบอกทิศทาง

三,方位词组的用途

(一)做主语

(二)做宾语

(三)做定语

(四)做状语

四,使用方位词组时需要注意的问题

(一)ลำดับคำของวลีบอกทิศทางไม่สามารถสลับกันได้ มิฉะนั้นความหมายจะเปลี่ยนไป

(二)วลีคำบอกทิศทางกับคำเสริมโครงสร้าง 的

  1. ระหว่างคำบอกทิศทางพยางค์เดี่ยวกับคำนาม คำสรรพนามที่อยู่ข้างหน้าในวลีคำบอกทิศทางจะไม่ใช้คำเสริม 的
  2. ระหว่าง 上下,左右 และคำบอกทิศทางพยางค์คู่ที่มี 以,之 กับคำนาม ก็จะไม่ใช้คำเสริม 的 เช่นกัน
  3. ระหว่างคำบอกทิศทางพยางค์คู่ที่มี 边,面 กับคำนาม คำสรรพนาม บางครั้งใช้คำเสริมโครงสร้าง 的

(三)วลีคำบอกทิศทางกับส่วนประกอบของประโยค

  1. วลีคำบอกทิศทางที่แสดงสถานที่สามารถเป็นบทประธาน บทกรรม บทขยายนาม และบทขยายกริยาได้
    1. แต่ไม่สามารถเป็นบทกริยา และบทเสริมบทกริยาได้
  2. วลีคำบอกทิศทางที่แสดงเวลาสามารถเป็นบทขยายนาม และบทขยายกริยา
    1. บางครั้งก็เป็นบทประธาน และบทกรรมได้
  3. วลีคำบอกทิศทางที่แสดงจำนวนโดยทั่วไปสามารถเป็นบทประธาน บทกริยา และบทขยายนามได้
  4. วลีคำบอกทิศทางเป็นส่วนประกอบของประโยค โดยไม่ต้องใช้คำสรรพนามหรือคำบุพบทแสดงความหมาย

(四)วลีคำบอกทิศทางเป็นบทขยายนาม ด้านหลังมักใช้คำเสริมโครงสร้าง 的

(五)คำบอกทิศทางพยางค์เดี่ยว 上 กับ 下 และ 左 กับ 右 มักจะผสานกัน ประกอบเป็นคำบอกทิศทางพยางค์คู่ 上下 และ 左右

ใช้หลังคำบอกจำนวน หรือหลังวลีตัวเลข-ลักษณนาม เพื่อบอกจำนวนประมาณ

前 กับ 后 มักจะใช้ร่วมกัน ประกอบเป็น 前后 ให้หลังคำนามหรือหลังวลีตัวเลข-ลักษณะนาม แสดงเวลาหรือสถานที่

(六)วลีคำบอกทิศทาง ...以前 และ ...以后

  1. โดยทั่วไปใช้แสดงเวลาเท่านั้น
  2. บทขยายนามข้างหน้าอาจเป็นคำนาม คำกริยา หรือวลีตัวเลข-ลักษณนาม วลีกริยา-กรรม วลีขยายความ หรือวลีบทประธาน-กริยา
  3. การใช้
    1. 做状语
    2. 做定语 ด้านหลังต้องใช้คำเสริมโครงสร้าง 的
  4. เมื่อ 以前 ใช้หลังคำกริยา วลีกริยา-กรรม วลีขยายความที่มีลักษณะคำกริยา หรือวลีบทประธาน-บทกริยา ประกอบเป็นบทขยายบทกริยา
    1. คำกริยาในโครงสร้างนี้อาจจะเป็นรูปยืนยันหรือรูปปฏิเสธก็ได้ โดยที่ความหมายของประโยคจะไม่เปลี่ยน
    2. แต่ 以后 ไม่มีการใช้รูปปฏิเสธในลักษณะนี้

以下是 第七節 方位詞組 的教學與練習,包含定義、語法特點、用途與注意事項,並附上練習題與答案。所有內容採繁體中文整理,並搭配可靠臺灣/香港語法參考資料。


第七節 方位詞組


一、方位詞組的定義

說明:

方位詞組是以方位詞為中心(正語詞),前面可以搭配名詞、代詞、時間副詞、動詞或其他詞組,表示空間、時間或數量範圍,如「桌子上」、「三天前」、「四十歲以上」。其功能多元,可作主語、賓語、定語、狀語等。

📘 參考資料:Scribd《方位詞組》教材說明 (toaj.stpi.niar.org.tw, zh.wikipedia.org, Scribd)


📝 練習 1

請劃出下列句子中的方位詞組,並說明其在句中擔當何種成分(主語、賓語、定語或狀語):

A. 「桌子上放著一本書。」
B. 「我昨天在三天前買的那本書很好。」
C. 「兩隻貓的旁邊有一隻狗。」
D. 「我們在樓下等你。」

答案鍵:

A. 桌子上 — 狀語
B. 三天前 — 定語修飾時間詞
C. 兩隻貓的旁邊 — 狀語 (表示處所)
D. 樓下 — 狀語


二、語法特點

說明:

  1. 詞序固定:方位詞須置於前詞之後,例如「東+邊」、「三天+前」。
  2. 結構組成:前可是名詞、代詞、時間詞、詞組,後為方位詞。
  3. 與「的」
    • 單字方位詞如“上”“下”“左”“右”,前搭數詞/名詞/代詞時不用“的”;
    • 雙音詞如“旁邊”“方面”,前有指示範疇可選用“的”。 📘 參考資料:Scribd 方位詞組語法特點 (zh.wikipedia.org, Scribd)

📝 練習 2

判斷下列方位詞組使用是否正確,並改正錯誤:

  1. 城東的
  2. 三天以前
  3. 兩隻貓左右的
  4. 桌子上面

答案鍵:

  1. 正確(雙音詞加“的”可,表示方位)
  2. 正確(時間方位詞,可作狀語或定語,中間無“的”)
  3. ❌(應為「兩隻貓左右」無“的”)
  4. 正確(桌子+上面,雙音詞加“面”,形容位置)

三、用途

說明:

方位詞組在句中可擔任以下語法角色:

  • 主語:「桌子下有人。」
  • 賓語:「我看見他在樓上。」
  • 定語:「放在櫃子裡的書都掉了。」
  • 狀語:「他朝門外走去。」

📘 參考資料:Scribd 方位詞組用法 (aclanthology.org)


📝 練習 3

指出下列句中的方位詞組是何種句中成分:

A. 「書架上有許多書。」
B. 「我把信放在抽屜裡了。」
C. 「那三天以後,天氣轉暖。」
D. 「門前面站著一位老師。」

答案鍵:

A. 狀語
B. 賓語(放在哪裡)
C. 定語(時間)
D. 狀語(處所)


四、注意事項

說明:

  1. 詞序不得顛倒,如「三天前」≠「前三天」(Scribd, zh.wikipedia.org, zh.wikipedia.org)。
    • 單音方位詞與名詞/代詞之間不加“的”;
    • 雙音方位詞如果較口語化或需明確指明,可加“的”。(zh.wikipedia.org)
  2. 角色限制:處所方位可作主/賓/定/狀,但不能作謂語或補語;時間方位可做定/狀/賓/主;數量方位詞可作主/謂/定。(Scribd)

這套內容完整涵蓋方位詞組的結構、功能與使用注意,並提供實用練習與解析。如您希望新增互動題庫或投影片設計,也可進一步協助!